ถาม โรคแพ้นมวัว คืออะไร
ตอบ โรคแพ้นมวัวคือ โรคที่ร่างกายเกิดปฏิกิริยาที่ผิดปกติต่อสารโปรตีนในนมวัว ผู้ป่วยสามารถเกิดอาการได้ในหลาย ๆ ระบบของร่างกาย เช่น ผิวหนัง ระบบทางเดินอาหาร หรือระบบทางเดินหายใจ เป็นต้น
ถาม โรคแพ้นมวัว มีอาการอย่างไร
ตอบ เด็กที่แพ้นมวัวจะแสดงอาการผิดปกติหลาย ๆ อย่าง หรืออย่างหนึ่งอย่างใดของ
• อาการผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง ผื่นลมพิษ
• ปวดท้องเป็น ๆ หาย ๆ อาเจียน ท้องร่วง อุจจาระปนเลือด
• มีบางรายที่เกิดความผิดปกติในระบบหายใจ หอบเหนื่อย มีเสมหะดังครืดคราดเป็น ๆหาย ๆ เด็กที่แพ้นมวัว มักมีน้ำหนักตัวขึ้นช้า ซีดและอ่อนเพลีย
ถาม โรคแพ้นมวัว พบบ่อยแค่ไหน
ตอบ ในบรรดาเด็ก ๆ ที่แพ้อาหาร โรคแพ้นมวัวเป็นปัญหาที่พบบ่อยที่สุด ไม่พบอุบัติการณ์ที่แท้จริงของโรคแพ้นมวัว เนื่องจากเกณฑ์ในการวินิจฉัยโรคแตกต่างกันออกไปในแต่
ละประเทศ อุบัติการณ์ของโรคแพ้นมวัวในต่างประเทศ พบอยู่ระหว่าง ร้อยละ 1.8-7.5 ร้อยละ 0.5 ของทารกที่รับประทานแต่นมมารดาสามารถเป็นโรคนี้ได้
ถาม ทำไมแพ้นมวัว
ตอบ โรคแพ้นมวัว เกิดจากการที่ระบบภูมิคุ้มกันของเด็กเกิดความผิดปกติ มีปฏิกิริยาต่อโปรตีนที่เป็นส่วนประกอบในนมวัว
สาเหตุที่เกิดความผิดปกติน่าจะเป็นเรื่องของพันธุกรรม เนื่องจากพบว่าถ้าบิดาหรือมารดาเป็นโรคภูมิแพ้ ลูกจะมีความเสี่ยงสูงต่อการเป็นโรคแพ้นมวัวด้วย
ถาม การวินิจฉัยโรค
ตอบ มีประวัติโรคภูมิแพ้ในครอบครัว โดยเฉพาะบิดามารดา มีอาการแสดงที่มักจะเริ่มใน 3-6 เดือน หลังจากเด็กได้รับประทานนมวัว และขึ้นอยู่กับปริมาณนมวัวที่เด็กได้รับ
อาการแสดงที่กล่าวมาแล้วนั้น ส่วนมากจะมีอาการมากกว่า 2 อาการ และมากกว่า 2 ระบบขึ้นไป และมีอาการเรื้อรังเป็น ๆ หาย ๆ มักได้ประวัติว่ามารดารับประทานนมวัวในช่วงตั้งครรภ์
มากกว่าปกติ
ในกรณีที่เด็กรับประทานนมมารดาอย่างเดียว จะได้ประวัติว่ามารดารับประทานนมวัวมากกว่าปกติในช่วงให้นมเด็ก
ถาม การรักษา
ตอบ การรักษาที่ถูกต้องและดีที่สุดคือ การงดรับประทานนมวัว และผลิตภัณฑ์ที่ทำจากนมวัวทุกชนิด เป็นเวลาอย่างน้อย 1 ปี และค่อย ๆ กลับมารับประทานใหม่
ในกรณีที่รับประทานนมมารดาก็ให้รับประทานต่อไป โดยที่มารดาต้องงดรับประทานนมวัวและผลิตภัณฑ์ที่ทำจากนมวัวทุกชนิดในระหว่างที่ให้นมเด็ก
การให้นมสูตรสำหรับเด็กแพ้นมวัว แต่มีปัญหาเรื่องรสชาติและราคา ทำให้ขาดความร่วมมือจากบิดามารดาในการใช้นมสูตรนี้ ไม่แนะนำให้ใช้นมถั่วเหลือง เนื่องจากว่าเด็กส่วนหนึ่งจะแพ้
ทั้งนมวัว และนมถั่วเหลือง
ถาม โรคแพ้นมวัว เมื่อไหร่จะหาย
ตอบ ร้อยละ 45-56 อาการจะหายไปเมื่ออายุ 1 ปี
ร้อยละ 60-77 อาการจะหายไปเมื่ออายุ 2 ปี
ร้อยละ 84-87 อาการจะหายไปเมื่ออายุ3 ปี
ร้อยละ 90-95 อาการจะหายไปเมื่ออายุ 5-10 ปี
ถาม การป้องกันโรคภูมิแพ้ในเด็กที่มีความเสี่ยง
ตอบ รับประทานนมมารดาอย่างเดียว ในช่วง 6 เดือนแรก โดยมารดาไม่จำเป็นต้องงดรับประทานนมวัว
หลีกเลี่ยงการให้
• อาหารเสริมใด ๆ ในช่วง 6 เดือนแรก
• ไข่แดงในช่วง 2 ปีแรก
• อาหารทะเลในช่วง 3 ปีแรก
มารดาไม่ควรรับประทานนมวัวมากเกินกว่าปกติในช่วงระหว่างการตั้งครรภ์ (โดยเฉพาะช่วงหลังของการตั้งครรภ์) หรือช่วงให้นมเด็ก
ถ้าไม่สามารถให้นมมารดาได้ ให้นมสูตรสำหรับเด็กแพ้นมวัวทดแทน
ข้อมูลจาก นายแพทย์ปรีดา สง่าเจริญกิจ กุมารแพทย์โรคภูมิแพ้และวิทยาภูมิคุ้มกัน ศูนย์ภูมิแพ้ แผนกกุมารเวช โรงพยาบาลพญาไท 1 http://www.phyathai.com
นายแพทย์สุรพงศ์ อำพันวงษ์
ที่มา เดลินิวส์
