วิธีดูแลสมองไม่ให้เสื่อมก็ก่อนวัยอันควร

วิธีดูแลสมองไม่ให้เสื่อมก็ก่อนวัยอันควร
ดูแลสมองอย่างไร ไม่ให้เสื่อม?
โรคสมองเสื่อม ปัญหาของคนสูงอายุ จากการวิจัยของ พญ.ดาวชมพู นาควะวิโร เปิดเผยว่า อัตราการเกิดโรคสมองเสื่อมในผู้สูงอายุไทยมีเพิ่มขึ้นตามอายุที่มากขึ้นจากร้อยละ 1 ในช่วงอายุ 60-64 ปี เพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 31 หรือเกือบ 1 ใน 3 ของผู้สูงอายุที่มีอายุมากกว่า 90 ปีขึ้นไป

โรคสมองเสื่อมคืออะไร...?
โรคสมองเสื่อม คือ ความเสื่อมของสมอง ที่ทำให้สมองมีการทำงานเปลี่ยนแปลงไปจากปกติ ซึ่งโดยทั่วไปสมองจะทำงาน 4 หน้าที่หลัก คือ จำ คิด พูด ทำ ผู้ที่อยู่ในสภาวะสมองเสื่อมจะมีการทำงานของสมองด้านใดด้านหนึ่งใน 4 ด้านนี้ผิดปกติไป เช่น ความจำไม่ดี คิดไม่ต่อเนื่อง พูดซ้ำ ถามซ้ำหรือเรียกชื่อไม่ถูก และมีพฤติกรรมไม่เหมาะสม

สาเหตุที่ทำให้เราหลงลืมคืออะไร...?
สาเหตุที่ทำให้คนเราหลงลืมหลักๆ ก็จะมีอยู่ 2 อย่าง ถ้าจำง่ายๆ แยกคำออกมา “หลง” คือขาดสติ หรือขาดความรู้ตัวไปชั่วขณะ ทำให้ไม่สามารถรับรู้สิ่งที่อยู่ตรงหน้าได้ จึงดูเหมือนความจำหายไป แต่สมองส่วนเก็บข้อมูลยังเป็นปกติ ส่วนคำว่า “ลืม” นั้นคือความจำหายไป เพราะสมองส่วนที่เก็บข้อมูลทำงานบกพร่อง ซึ่งทำให้ผู้มีภาวะสมองเสื่อมจะลืมสิ่งที่เรียนรู้ช่วงเวลาหนึ่ง เช่น รับประทานอาหารแล้ว แต่พอถามอีกทีว่าทานข้าวหรือยังก็จำไม่ได้เลย
สาเหตุของการเกิดโรคสมองเสื่อมคืออะไร...?
- สาเหตุที่แก้ไขได้ เช่นการติดเชื้อโรคบางอย่าง ปัญหาเกี่ยวกับฮอร์โมนไทรอยด์ไม่สมดุล และขาดวิตามิน ซึ่งถ้าได้รับการตรวจรักษาก็จะทำให้อาการดีขึ้นได้
- สาเหตุอีกประการนั้นแก้ไขไม่ได้เนื่องจากความเสื่อมตามวัย หรือสมองมีการเปลี่ยนแปลงที่ไม่สามารถคืนกลับสภาพเดิมซึ่งโรคที่พบบ่อย 2 อันดับแรกคือ โรคอัลไซเมอร์ และโรคหลอดเลือดสมองหรืออื่นๆ เช่น โรคสมองเสื่อมที่แทรกซ้อนจากโรคพาร์กินสัน โรคสมองเสื่อม จากสมองส่วนหน้าและสมองด้านข้างฝ่อ เป็นต้น

โรคสมองเสื่อมรักษาหายหรือไม่...?
พญ.ดาวชมพู ระบุว่าหากตรวจพบเร็วและรีบรักษาก็จะช่วยชะลอความเสื่อมได้ ซึ่งวิธีรักษาก็ขึ้นอยู่กับอาการและระดับความเสื่อม โดยอาจใช้ยาที่ชะลอการเสื่อมช่วย หรือใช้ยาเพื่อช่วยลดปัญหาพฤติกรรม แต่ที่สำคัญที่สุดคือการป้องกันไม่ให้สมองเสื่อมเร็วขึ้น เช่น ควบคุมอาหาร ให้ระดับน้ำตาล ไขมัน และความดันเป็นปกติ โดยเฉพาะรายที่เป็นโรคสมองเสื่อมจากโรคหลอดเลือดสมอง
นอกจากนี้ยังต้องมีการกระตุ้นสมอง ซึ่งเปรียบเทียบเหมือนการออกกำลังกายที่ทำให้ร่างกายแข็งแรง โดยใช้กิจกรรมบำบัด เช่น ฝึกความจำด้วยการเล่นเกม ไพ่จับคู่ รวมถึงการปรับสิ่งแวดล้อม จัดบ้านให้เป็นระเบียบ มีที่เก็บของเป็นที่เป็นทาง ก็จะช่วยลดปัญหาหลงลืมได้

แนวทางป้องกันสำหรับโรคสมองเสื่อมคืออะไร...?
สำหรับแนวทางการป้องกันโรคสมองเสื่อมไม่ให้เกิดก่อนวัยอันควรนั้น สามารถทำได้โดยผ่านกิจกรรมต่างๆ ในชีวิตประจำวันปกติ ซึ่งมีคำแนะนำดังนี้
1. อาหารกาย รับประทานน้ำให้เพียงพอ ประมาณ8 แก้วต่อวัน รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ครบ 5 หมู่ และควบคุมอาหารที่มีผลต่อเส้นเลือดสมองดังที่กล่าวมาแล้ว
2. อาหารใจ เลือกรับข้อมูลข่าวสารที่ทำให้ตนเองสบายใจ ดูแลจิตใจให้มีความสุข มีเมตตา และปรารถนาดีกับผู้อื่น เพราะการจมอยู่กับความรู้สึกไม่ดี ความเครียด ทำให้มีการหลั่งสารเคมีที่ทำลายเนื้อสมองได้
3. ฝึกสติ คอยรู้สึกตัวอยู่เสมอว่าขณะนี้กำลังทำอะไรและใส่ใจกับสิ่งที่อยู่ตรงหน้า ทำให้การเก็บข้อมูลที่จะนำไปสู่ความจำดีขึ้น ทำให้สมองทำงานได้ดีขึ้น ซึ่งเป็นการป้องกันภาวะหลงลืมได้

สำหรับผู้ที่ต้องดูแลผู้ป่วยโรคสมองเสื่อม แพทย์หญิงให้คำแนะนำว่า ควรใช้ความรัก ความเข้าใจ และความอดทน ต้องเยียวยารักษาทางด้านร่างกายและจิตใจไปพร้อมๆ กัน ถึงแม้ความจำของผู้ป่วยจะไม่เหมือนเดิม แต่ผู้ป่วยก็สามารถรู้สึกดีขึ้น และมีความสุขกับชีวิตที่เหลืออยู่ได้อย่างมีคุณค่ากับคนในครอบครัวต่อไป

Special Thanks : พญ.ดาวชมพู นาควะวิโร
ที่มา manager.co.th