แนะวิธีรักษาและป้องกันกรดไหลย้อน

ต่อเนื่องจากฉบับที่แล้ว ก็มีแฟน ๆ หลายคน สอบถามกันเข้ามาถึงวิธีการรักษาอาการกรดไหลย้อน ทำอย่างไรกรดจะไม่ไหลย้อนขึ้นมา เพราะทุกวันปวดหัวกังวลใจเหลือเกิน!!

แนวทางการรักษาโรคกรดไหลย้อน

โรคกรดไหลย้อน สามารถรักษาให้หายได้ บางคนอาจหายได้ด้วยยา ซึ่งยาส่วนใหญ่ที่มีการใช้เพื่อรักษาได้แก่ กลุ่มยาที่ช่วยยับยั้งการหลั่งกรด หรือบางคนอาจหายได้ด้วยการผ่าตัด โดยที่การรักษาจะต้องใช้เวลา 2-3 เดือนขึ้นไป ทั้งนี้แพทย์จะแนะนำวิธีปฏิบัติตัวเพื่อเปลี่ยนแนวทางการดำเนินชีวิตที่เหมาะสมให้กับท่าน เพราะการให้ยาเป็นเพียงการช่วยลดปริมาณกรดในกระเพาะลงเท่านั้น แต่กรดก็ยังคงไหลย้อนขึ้นมาอยู่ ซึ่ง “ถ้าไม่เปลี่ยนแนวทางการดำเนินชีวิต ยังใช้ชีวิตอยู่เหมือนเดิมก็จะยังคงเป็นโรคนี้ซ้ำ ๆ และยังต้องพึ่งยาไปเรื่อย ๆ”

ดังนั้นควรรับประทานอาหารให้อิ่มพอดี และอย่ารับประทานอาหารใกล้เวลานอน เพราะส่วนใหญ่กลับถึงบ้าน คนจะทานมื้อดึกแล้วก็นอน ซึ่งจะทำให้เกิดกรดไหลย้อนได้ง่าย และควรออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เพราะการออกกำลังกายจะทำให้กล้ามเนื้อกระบังลมและกล้ามเนื้อบริเวณหูรูดทำงานได้ดีขึ้น การสวมใส่เสื้อผ้าที่รัดรูปจนเกินไปก็มีส่วนให้เกิดโรคนี้ได้ง่าย เนื่องจากจะเพิ่มความดันในช่องท้องมากขึ้น
การรักษาด้วยยา

ปัจจุบันกลุ่มยาที่ใช้ในการรักษาโรคกรดไหลย้อนได้ผลดีที่สุด เป็นกลุ่มยาที่ยับยั้งการหลั่งกรดในกระเพาะอาหาร ซึ่งควรรับประทานยาก่อนอาหารครึ่งชั่วโมงถึงหนึ่งชั่วโมง เพื่อให้ยาออกฤทธิ์เต็มที่เมื่ออาหารลงถึงกระเพาะอาหาร และไม่ควรรับประทานยาโดยไม่รับประทานอาหารเลย เพราะอาจทำให้การรักษาได้ผลไม่ดีเท่าที่ควร การรักษาด้วยยากลุ่มนี้จะใช้เวลา 2-3 เดือน ซึ่งถ้าอาการดีขึ้นหรือหายเป็นปกติ แพทย์จะพิจารณาลดยาลงจนถึงหยุดยาได้ ยกเว้นบางรายอาจจำเป็นต้องใช้ยาในระยะยาว

การรักษาด้วยการผ่าตัด

ในบางกรณี คนใช้อาจต้องรับการรักษาโรคกรดไหลย้อนด้วยวิธีการผ่าตัด เพื่อป้องกันไม่ให้น้ำย่อยในกระเพาะไหลย้อนขึ้นไปได้ ซึ่งแพทย์จะพิจารณารักษาโดยวิธีนี้เมื่อกรณีที่การรักษาด้วยยาได้ผลดีแต่คนไข้ไม่ต้องการทานยาต่อไปอีกหรือต้องการผ่าตัด เมื่อมีอาการข้างเคียงจากยา ไม่สามารถทนต่อการให้ยา หรือไม่สามารถทานยาได้สม่ำเสมอเป็นเวลานาน เมื่อผู้ป่วยอายุน้อย ไม่ต้องการใช้ยาเป็นเวลานาน สำหรับการผ่าตัดมีหลายวิธี เช่น ผ่าตัดเพื่อเสริมความแข็งแรงของหูรูดหลอดอาหารโดยผ่านการเปิดช่องท้อง หรือผ่านทางกล้องส่องหลอดอาหารทางปากโดยไม่ต้องเปิดช่องท้อง

การปฏิบัติตัวที่เหมาะสมเมื่อเป็นโรคกรดไหลย้อน

1. เลิกสูบบุหรี่ และงดดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ เช่น เหล้า เบียร์ ไวน์
2. หลีกเลี่ยงอาหารที่เพิ่มความเป็นกรดหรือ รบกวนการทำงานของหูรูดในกระเพาะ อาหาร เช่น น้ำส้ม น้ำมะนาว มะเขือเทศ หัวหอม สะระแหน่ กาแฟ ช็อกโกแลต
3. ไม่ควรล้มตัวลงนอนในช่วง 2-3 ชั่วโมง หลังรับประทานอาหาร
4. ไม่สวมใส่เสื้อผ้า กางเกง กระโปรง ที่รัดแน่นจนเกินไป
5. ไม่รับประทานอาหารมาก หรืออิ่มจนเกินไปในแต่ละมื้อ
6. หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันสูง และรับประทานอาหารพวกผักและผลไม้ที่มีใยอาหารให้มากขึ้น
7. ควรออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอและควบคุมน้ำหนักไม่ให้มากจนเกินไป
8. หนุนหัวเตียงให้สูงขึ้นประมาณ 6-8 นิ้ว (15 ซม.) ไม่ควรหนุนหมอนให้สูงขึ้นแทน เนื่องจากส่วนท้องจะงอลงและเพิ่มความดันในช่องท้องให้กรดไหลย้อนได้มากขึ้น
9. ควรพักผ่อนให้เพียงพอ และไม่เครียดจนเกินไป

นพ.ภูริช ประณีตวตกุล
ภาควิชาโสต ศอ นาสิกวิทยา
คณะแพทย์ศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
ที่มา เดลินิวส์